‏نمایش پست‌ها با برچسب اکتشافات کیهانی. نمایش همه پست‌ها
‏نمایش پست‌ها با برچسب اکتشافات کیهانی. نمایش همه پست‌ها

۱۳۹۴/۰۷/۱۰

ستون‌های آفرینش

این یک ستون است، البته نه از نوع بنایی که از نوع کیهانی آن، ساخته شده از گاز و غبار کیهانی‌ و ستارگانی که در میان آن‌ از دید ما پنهان می‌باشند. این ستون قسمتی از یک ابر کیهانی بسیار بزرگ به نام «سحابی عقاب» می‌باشد که در دسته‌بندی مسیه، ام۱۶ شماره‌گذاری شده است و در فاصله‌ای نزدیک به ۷۰۰۰ سال نوری از ما قرار دارد. سن سحابی عقاب نزدیک به ۵/۵ میلیون سال می‌باشد، که در مقیاس کیهانی زمان بسیار اندکیست، اما در همین مدت کوتاه، فضای داخلی این ستون کیهانی خود خاستگاه ستارگان بیشماری بوده است که هر کدام در مرحله‌ای از روند تکامل خود بسر می‌برند. به همین دلیل است که در میان کیهان‌شناسان از این ساختار کیهانی به نام «ستون‌های آفرینش» نیز یاد می‌شود.
گاز و گرد و غباری که در نهایت چهار میلیارد و اندی سال پیش به تولد خورشید ما منجر شد نیز به احتمال زیاد در ساختاری مشابه سحابی عقاب قرار داشته است.
سحابی عقاب درون یکی از بزرگترین مناطق ستاره‌زایی کهکشان ما به نام «سحابی شاه‌تخته» (Carina Nebula) جای گرفته است. منطقه‌ای که می‌توان آن را در نیمکره‌ی جنوبی آسمان و در صورت فلکی مار دید.  ستاره‌شناس سوئیسی Philippe Loys de Chéseaux، سحابی عقاب را در اواسط قرن هجدهم کشف کرد، اما در واقع او نه خود سحابی که تنها خوشه‌ای از ستارگان اطراف آن را مشاهده کرده بود. همچنین، Charles Messier این سحابی را به طور یک‌جانبه در سال ۱۷۶۴ به عنوان بخشی از فهرست خود دوباره کشف کرد و این Edward Barnard آمریکایی بود که در سال ۱۸۹۵ اولین تصاویر را از این سحابی تهیه کرد.

۱۳۹۳/۰۹/۲۰

نتایج تحلیل بخار آب موجود در دنباله‌دار «چوری»

نسبت دوتریوم به هیدروژن در نقاط مختلف منظومه‌ی خورشیدی
محققان سازمان فضایی اروپا با بررسی نتایج تحلیل بخار آب موجوددر دنباله‌ی دنباله‌دار «چوری» توسط فضاپیمای روزِتا متوجه شدند که ترکیبات ایزوتوپی موجود در بخار آب این دنباله‌دار با آنچه که بر روی زمین مشاهده می‌شود، تفاوت چشمگیری دارد. بر روی زمین به طور معمول، در آب، در کنار هر ۷۰۰۰ اتم معمولی‌ هیدروژن، ۱ اتم دوتریوم وجود دارد (دوتریوم گونه‌ای اتم هیدروژن است که درون هسته‌ی آن علاوه بر پروتون یک نوترون نیز وجود دارد). حال آنکه در بخار آب منتشر شده از دنباله‌دار، این میزان تقریبا ۳ برابر بیشتر می‌باشد، یعنی ۱ اتم دوتریوم در کنار تقریبن هر ۲۰۰۰ اتم معمولی‌ هیدروژن). این یافته که ظن آن نیز پیشتر می‌رفت، منشأ آب موجود بر روی زمین که محل بحث بسیاری از مححقان می‌باشد را همچنان به عنوان معمایی حل نشده باقی‌ خواهد گذاشت.


۱۳۹۳/۰۹/۱۸

کشف یک کهکشان مارپیچی عجیب

گروهی از پژوهشگران به تازگی کهکشانی مارپیچی را مشاهده کرده‌اند که ذرات زیراتمی‌ (الکترون، پروتون و نوترون) را با سرعتی‌ نزدیک به سرعت نور از خود دفع می‌کند. نکته‌ی عجیب این مشاهده آنست که تاکنون چنین پدیده‌ای تنها در کهکشان‌های بیضوی مشاهده شده بود. توضیح آنکه عقیده بر این است (شاید دیگه بهتره بگیم: بود) که آشفتگی‌ ناشی‌ از ترکیب کهکشان‌های مارپیجی (برای تشکیل کهکشان‌های بیضوی) امکان شکل‌گیری هرگونه بازوی مارپیچی را به دور سیاهچاله مرکزی کهکشان بیضوی از بین می‌برد!

آنطور که این پژوهشگران در مقاله خود در ارتباط با این پدیده توضیح داده‌اند، تنها در چند حالت می‌توان چنین تعارضی را توجیح کرد: ۱) یا اینکه خود کهکشان مارپیچی دارای یک هسته فوق آشفته می‌باشد که خود دلیل مختلفی‌ می‌تواند داشته باشد؛ مثلن حضور در یک محیط پرتراکم، ۲) یا اینکه بنا به دلایلی بازوهای کهکشانی پس از ترکیب دو کهکشان اولیه تشکیل شده‌اند، و یا اینکه ۳)  روند ترکیب، ممان لازم برای از بین بردن بازوهای کهکشان مادر را نداشته است.

۱۳۹۳/۰۶/۱۵

لانیاکیا

باز هم یک یافته‌ی شگفت‌انگیز دیگر: به عنوان مقدمه، ابتدا به تعریف اَبَرخوشه می‌پردازیم.  ابرخوشه‌های کهکشانی که بزرگترین ساختارهای کیهانی می‌باشند، به مناطقی از فضا اطلاق می‌شود که با انبوهی از کهکشان‌ها پر شده باشند. با این حال تاکنون دانشمندان در تلاش برای پیدا کردن راهی برای تعیین محل انقطاع خوشه‌های کهکشانی از یکدیگر - یا به عبارتی مرزی که ابرخوشه‌های کهکشانی از یکدیگر جدا می‌شوند - بوده‌اند. حال، یک تیم پژوهشی در دانشگاه هاوایی به سرپرستیBrent Tully  موفق به ابداع روش جدیدی شده‎‌ است که به کمک آن می‌توان نقشه‌ی کائنات را با دقت بالا و با توجه به جریان کهکشان‌ها در سرتاسر فضا ترسیم کرد. در این روش، با استفاده از فیلتر واینیر، برای تمایز قایل شدن بین حرکت ویژه کهکشان‌ها (حرکت نسبی کهکشان‌ها نسبت به فضای اطراف خود) از یک سو و انبساط کیهانی از سوی دیگر، حرکت کهکشان‌ها در فضای کیهانی اطراف ما تا ۳۰۰ میلیون سال نوری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته استبا ترسیم مجدد مرزهای کیهانی که فضای اطراف ما را در بر گرفته است، این پژوهشگران  ابرخوشه محلی کهکشان راه‌شیری را بازتعریف و نام آن را لانیاکیا Laniakea گذاشتند، که در زبان محلی بومیان هاوایی به معنی "عرش بی‌انتها" و یا همان "فلک الافلاک" خودمان می‌باشد. بر طبق این یافته، لانیاکیا، خوشه‌ای به قطر ۵۲۰ میلیون سال نوری و جرم تقریبی ۱۰۰ میلیون میلیارد خورشید که در ۱۰۰ هزار کهکشان جای گرفته‌اند، می‌باشد.

در همین زمینه، مقاله‌ی مجله نیچر را در اینجا و اینجا مطالعه کنید. پیشنویس همین مقاله را نیز می‌توانید در سایت آرکایو در اینجا مطالعه کنید. اگر هم مطالعه کل این مقاله از حوصله شما خارج است، می‌توانید به تماشای این ویدؤی زیبا که این کشف مهم و شگفت انگیز را به زیبایی به تصویر می‌کشد، بنشینید.

جستارهای وابسته: