یخسار گرینلند
(برای مشاهده تصویر بزرگتر بر روی آن کلیک کنید)
|
سطح روشن یخسار۱ گرینلند (Greenland) بیش از نیمی از نور خورشید تابیده شده بر روی آن را باز میتاباند. این خاصیت، در گذشته به ثبات یخسار کمک کرده است، به گونه ای که جذب کمتر نور خورشید به معنای حرارت پایینتر ورقه یخی و ذوب کمتر آن میباشد. با این حال، مشاهدات اخیر حاکی از کاهش این خاصیت بازتابی سطح یخسار گرینلند در طی دههی گذشته میباشد. این سطح تیرهتر، در حال حاضر، نور بیشتری را جذب میکند که موجب تسریع یخکاست۲ گرینلند میشود.
نقشه روبرو تفاوت بین مقدار نور خورشید منعکس شده از سطح گرینلند در تابستان سال ٢۰۱۱ در مقابل درصد متوسط آن در بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ را نشان میدهد. تغییرات تقریبن در کل ورق یخی قابل مشاهده میباشد به گونهای که در برخی مناطق، بازتابش نور خورشید نزدیک به ۲۰ درصد کمتر از متوسط یک دهه پیش است. این نقشه بر اساس مشاهدات ابزار تصویربردار اسپکترورادیومتر میان کیفی (MODIS) نصب شده بر روی ماهواره TERRA و AQUA متعلق به NASA، تهیه شده است و به عنوان بخشی از گزارش سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) در ارتباط با قطب شمال، آماده شده است.
دانشمندان علوم آب و هوایی دیر زمانیست که کاهش بازتابش نور خورشید را در مناطق قطبی، در نتیجهی افزایش دمای جهانی، پیشبینی کردهاند. افزایش دما، باعث ذوب برف و یخ و نتیجتن ظاهر شدن لایهی تحتانی خاکی و گیاهی و یا آبی یخسار میشود که تیرهتر بوده و نور بیشتری را جذب میکند. این پدیده به نوبه خود سبب تقویت گرم شدن بیشتر میشود. بیشتر الگوهای مشاهده شده در این نقشه، متناسب با پیشبینیها میباشد. در واقع مناطق با ارتفاع کمتر و گرمتر، تیرهتر از مناطق سردتر و مرتفعتر داخلی میباشند. این پدیده هر ساله در تابستان که برف زمستانی از لبه یخسار عقب نشینی میکند، مشاهده میشود. حوضچههای تیره رنگ حاصل از آب ذوب شده بر روی سطح یخسار تشکیل و بعلاوه باد سبب جمع آوری ذرات گرد و غبار بر روی سطح آب میشود که به نوبه خود باعث کاهش بیشتر بازتابش نور تابیده شده خواهد شد.
.بلورهای یخی برف در دو حالت دمایی مختلف (برای مشاهده تصویر بزرگتر بر روی آن کلیک کنید) |
اما تیرگی در مناطق داخلیتر یخسار نیز به اندازهی تغییرات در مناطق حاشیهای قابل توجه میباشد که توجه جیسون باکس (Jason Box) از دانشگاه ایالتی اوهایو را به خود معطوف ساخته. وی هماکنون در حال تجزیه و تحلیل دادههای مربوط به پارامترهای بازتابشی یخسار میباشد.
مناطق مرتفع داخلی، نزدیک به سه کیلومتر بالاتر از سطح دریا قرار گرفتهاند و در تابستان ذوب چندانی در این مناطق قابل مشاهده نیست. پس چرا این مناطق در حال تیرهتر شدن می باشند؟ آنطور که Box توضیح میدهد، تیرهتر شدن مناطق داخلیتر به دلیل تغییر در اندازه و شکل بلورهای یخی برف است. با افزایش درجه حرارت، دانههای برف انبوهتر شده و نور کمتری را نسبت به دانههای کوچکتر چندوجهی از خود منعکس میکنند (تصویر تهیه شده توسط میکروسکوپ الکترونی را مشاهده کنید). درجه حرارت بالاتر، لبههای تیز کریستال را گرد کرده و در نتیجه جذب نور خورشید توسط ذرات گردگوشه بیشتر از ذرات دندانهدار است.
مناطق مرتفع داخلی، نزدیک به سه کیلومتر بالاتر از سطح دریا قرار گرفتهاند و در تابستان ذوب چندانی در این مناطق قابل مشاهده نیست. پس چرا این مناطق در حال تیرهتر شدن می باشند؟ آنطور که Box توضیح میدهد، تیرهتر شدن مناطق داخلیتر به دلیل تغییر در اندازه و شکل بلورهای یخی برف است. با افزایش درجه حرارت، دانههای برف انبوهتر شده و نور کمتری را نسبت به دانههای کوچکتر چندوجهی از خود منعکس میکنند (تصویر تهیه شده توسط میکروسکوپ الکترونی را مشاهده کنید). درجه حرارت بالاتر، لبههای تیز کریستال را گرد کرده و در نتیجه جذب نور خورشید توسط ذرات گردگوشه بیشتر از ذرات دندانهدار است.
۱) یخسار انبوهی از یخهای حاصل از یخچال طبیعی است که پهنه پیرامون خود را بپوشاند و از ۵۰۰۰۰ کیلومتر مربع بزرگتر باشد.
۲) کاهش حجم یخسار بر اثر تبخیر یا ذوب شدن را اصطلاحن یخکاست میگویند.