۱۳۹۳/۱۱/۲۳

زمانی‌ که خلیج پارس توسط Contrail هواپیماهای عبوری خط خطی‌ می‌شود!

Terra ‌بخش شمال غربی خلیج پارس که توسط ماهواره‌ی
.در روز چهارشنبه ۲۲ بهمن ۱۳۹۳ تصویربرداری شده است
ابرهای خطی‌ یا همان Contrail که در امتداد مسیر حرکت هواپیما و در پشت آن شکل می‌گیرند، ابرهای مصنوعی می‌باشند که از ذرات ریز و بیشمار یخ و بخار آب تشکیل شده‌اند و از چگالش بخار آب موجود در لایه‌ی جوی که هواپیما از میان آن در حال عبور می‌باشد به دور ریزگردهایی که به هنگام احتراق سوخت در موتور هواپیما تشکیل و از آن خارج می‌شوند، به وجود می‌آید.
بخار آبی که به هنگام احتراق سوخت در موتور هواپیما تشکیل می‌شود، خود  نیز همراه با بخار آب موجود در جو به تشکیل Contrail کمک می‌کند. برای امکان تشکیل این نوع ابر، دما و رطوبت نسبی‌ لایه‌ی جو می‌بایستی به ترتیب کمتر از ۳۶/۵- درجه سانتیگراد و بیش از ۶۰ درصد باشد. بسته به میزان دقیق این دو پارامتر، Contrail از چند ثانیه تا چند دقیقه پس از تشکیل می‌تواند دوام داشته باشد. بنابراین در فصل‌های پاییز و زمستان که هوا سردتر می‌باشد، امکان تشکیل این نوع ابر حتی در ارتفاعات پایین‌تر نیز وجود دارد. به دلیل شباهت Contrail با ابرهای پرسا (Cirrus)، گاهی از آن با واژه Cirrus Aviaticus نیز یاد می‌شود. در ارتباط با شدت تاثیر Contrail بر روی تغییرات اقلیمی، هنوز مدرک مستدل و توضیح علمی‌ محکمی بدست نیامده است، اما پژوهش‌ها برای درسیدن به درک بهتری از دامنه‌ی تاثیر این نوع ابرزایی بر روی تغییرات اقلیمی، همچنان در مراکز دانشگاهی ادامه دارد.

۱۳۹۳/۱۱/۱۶

تو گویی پلوتن و تریتون همزادند!

افق‌های‌نو (New Horizons) به زودی و در تیر ماه سال آینده از کنار پلوتن گذر خواهد کرد و ما هم، همراه با شما و جمع بسیاری از دوستاران این یگانه سیاره کلاسیک منظومه خورشیدی که البته به حق استحقاق به دوش کشیدن نام پر افتخار سیاره را بر خود نداشت، بی‌صبرانه منتظر هستیم تا این فضاپیما برای نخستین بار، تصاویر رویارویی خود با پلوتن را به ما مخابره کند. در این چند سطر در نظر داریم تا از آنچه که افق‌های‌نو احتمالا از ظاهر سطحی پلوتن برای ما آشکار خواهد کرد، سخن بگوییم.
تریتون، قمر نپتون
شواهد و حکایاتی که در ادامه به آنها خواهم پرداخت تصویری را از پلوتن در ذهن تداعی می‌کند که همانند آن را پیشتر و در تصاویر سفینه ویجر از تنها قمر نپتون، یعنی تریتون، دیده‌ایم. حال چرا؟ اعتقاد منجمان بر آن است که تریتون، بر خلاف بسیاری از دیگر اقمار سیارات منظومه خورشیدی، در مکانی به جز مدار نپتون به وجود آمده است. قریب به اتفاق اقماری که در مدار سیارات منظومه خورشیدی قرار دارند، به صورت بنیادین، از صفحه گرد و غباری که در اطراف سیارات در چرخش بوده است به وجود آمده‌اند (مانند قمر زمین: ماه). اما شواهد نشان می‌دهد که تریتون از این قاعده پیروی نکرده است. قوانین فیزیک نیوتنی، اقمار طبیعی‌ یک سیاره را، از بدو تولد، ملزم به اطاعت از زاویه و جهت گردش سیاره مادر خود می‌کند. نه تنها جهت گردش تریتون به دور نپتون بر خلاف جهت گردش این سیاره به دور خود می‌باشد، مدار گردش آن به دور نپتون نیز انحراف مداری قابل توجهی دارد، بدینسان که مدار تریتون نسبت به استوای نپتون ۱۵۷ درجه انحراف دارد. هر دو مورد گواه بر آنند که تریتون به احتمال بسیار زیاد، نه در مدار نپتون، که در جایی‌ دیگر (احتمالن در کمربند کوییپر) شکل گرفته و سپس بنا به دلایلی تحت تاثیر جاذبه نپتون، این بیرونی‌ترین سیاره منظومه خورشیدی، قرار گرفته و در مدار این سیاره استقرار پیدا کرده است. در واقع اعتقاد بر این است که تریتون می‌بایستی یک جسم فرانپتونی بوده باشد که نپتون آنرا در مدار خود قرار داده است.